Đền Cửa Ông nằm ở thành phố Cẩm Phả, là một trong những địa điểm tâm linh nổi tiếng nhất tỉnh Quảng Ninh. Đền được xếp hạng di tích cấp quốc gia đặc biệt từ năm 2017.
Đền Cửa Ông Quảng Ninh, một trong những ngôi đền đẹp nhất Việt Nam
Đền Cửa Ông nằm trên ngọn đồi cao gần 100m, nhìn ra vịnh Bái Tử Long, là một trong những di tích lịch sử văn hóa nhà Trần, nơi thờ Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng, người có công trấn ải vùng Đông Bắc, đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ XIII.
Đền còn là nơi thờ phụng gia thất Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và các danh tướng tài ba đời Trần: Yết Kiêu, Dã Tượng, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão…
Quần thể đền Cửa Ông. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Địa hình ở đền Cửa Ông là dải thung lũng hẹp chạy dài theo đường 18, nằm giữa hai dãy đồi núi cao. Từ xưa, đường bộ đi qua Cửa Ông là con đường độc đạo đi ra vùng biên giới phía Đông Bắc. Cửa Ông như cái yết hầu nối miền Đông trập trùng đồi núi với vùng mỏ giàu có và miền Tây rộng lớn.
Cuộc thi têm trầu cánh phượng. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Các cuộc chinh phạt của phương Bắc, hay các triều đại phong kiến điều binh ra miền biên giới Đông Bắc đều đi qua Cửa Ông. Vì thế nơi đây có một đồn binh để trấn giữ. Phía Nam Cửa Ông là vịnh Bái Tử Long, vùng biển trù phú và tạo cho nơi đây lợi thế về cảng biển.
Cuộc thi kéo co. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Với vị trí và địa hình thuận lợi để xây dựng cảng biển, từ xa xưa nơi đây đã là bến thuyền giao thương từ đồng bằng sông Hồng với vùng Đông Bắc Việt Nam và Đông Nam Trung Quốc. Bến thuyền Cửa Ông thời ấy gọi là Cửa Suốt.
Đoàn múa rồng trong lễ hội. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Đền Cửa Ông không chỉ có giá trị lịch sử to lớn, mà còn mang giá trị nghệ thuật, văn hoá sâu sắc. Toàn cảnh khu đền được bố trí trên các ngọn đồi thấp, đan xen dưới những bóng cây cổ thụ, tạo nên phong cảnh tĩnh mịch và trang nghiêm.
Cửa vào đền. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Đền được xây bằng: đá đúc, gạch Bát Tràng, vữa hồ pha mật, gạch lát nền bằng đất sét nung, ngói mũi đất nung… Trang trí theo các điển tích: Long, Ly, Quy, Phượng. Phần trong nhà đền xây bằng các loại gỗ bền, đẹp: đinh, lim, trắc, gụ. Khung nhà được dựng theo lối: kèo, cầu, dường, trụ… trên đó khắc hoạ các bức phù điêu, bức trướng, câu đối… và các hoa văn được sơn son, thếp vàng.
Đền thu hút khách thập phương. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Du khách đến với khu di tích đền sẽ tham quan 3 khu vực chính là đền Hạ, đền Trung và đền Thượng, được phân bố ở ba vị trí khác nhau. Đền Hạ nằm ở phía dưới thờ Mẫu; đền Thượng gồm đền chính thờ Trần Quốc Tảng, đền Quan Châu, đền Quan Chánh…
Lễ rước Đức Ông. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Hiện nay, đền còn lưu giữ 34 pho tượng lớn nhỏ đã được các nghệ nhân chạm trổ công phu, với tư thế ngồi trong ngai, khám, long đình rất cân đối, mang giá trị nghệ thuật cao.
Tượng thờ tại đền Cửa Ông. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Lễ hội đền Cửa Ông được tổ chức vào 2 dịp 3, 4 tháng 2 và ngày 3, 4 tháng 8 âm lịch hàng năm. Lễ hội có 2 phần là phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm lễ xin mở hội đền tại đền Thượng. Sau đó diễn ra lễ dâng hương xin rước Đức Ông vi hành từ 6h – 6h30 tại đền Thượng.
Đông đảo du khách tham quan đền. Ảnh: Báo Quảng Ninh.
Lễ hội chính là lễ rước kiệu Đức Ông và các nhân thần vi hành khu an ngự. Phần hội gồm chương trình nghệ thuật và các trò chơi dân gian phổ biến trong vùng.
Lễ hội đền. Ảnh: Thương hiệu và Pháp luật.
Các hoạt động trong lễ hội đền Cửa Ông sẽ tái hiện lịch sử, công lao to lớn của các bậc khai quốc công thần, những người có công với nước và với nhân dân. Đây cũng là dịp thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, khơi dậy lòng tự hào dân tộc ở mỗi người.
Bên cạnh đó, lễ hội cũng là dịp để quảng bá những giá trị tiêu biểu của di tích quốc gia đặc biệt đền Cửa Ông. Đồng thời, sự kiện này có vai trò quan trọng trong việc góp phần phục hồi, thu hút khách du lịch đến với thành phố Cẩm Phả nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.
Click đặt ngay khách sạn Hạ Long giá tốt nhất chỉ có tại iVIVU.com!
Tham khảo: Cẩm nang du lịch iVIVU
Vui lòng chọn NÔNG NGHIỆP, LÂM NGHIỆP VÀ THUỶ SẢN KHAI KHOÁNG CÔNG NGHIỆP CHẾ BIẾN, CHẾ TẠO SẢN XUẤT VÀ PHÂN PHỐI ĐIỆN, KHÍ ĐỐT, NƯỚC NÓNG, HƠI NƯỚC VÀ ĐIỀU HOÀ KHÔNG KHÍ CUNG CẤP NƯỚC; HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ VÀ XỬ LÝ RÁC THẢI, NƯỚC THẢI XÂY DỰNG BÁN BUÔN VÀ BÁN LẺ; SỬA CHỮA Ô TÔ, MÔ TÔ, XE MÁY VÀ XE CÓ ĐỘNG CƠ KHÁC VẬN TẢI KHO BÃI DỊCH VỤ LƯU TRÚ VÀ ĂN UỐNG THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH, NGÂN HÀNG VÀ BẢO HIỂM HOẠT ĐỘNG KINH DOANH BẤT ĐỘNG SẢN HOẠT ĐỘNG CHUYÊN MÔN, KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HOẠT ĐỘNG HÀNH CHÍNH VÀ DỊCH VỤ HỖ TRỢ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN, TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI, QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC, AN NINH QUỐC PHÒNG; BẢO ĐẢM XÃ HỘI BẮT BUỘC GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Y TẾ VÀ HOẠT ĐỘNG TRỢ GIÚP XÃ HỘI NGHỆ THUẬT, VUI CHƠI VÀ GIẢI TRÍ HOẠT ĐỘNG DỊCH VỤ KHÁC HOẠT ĐỘNG LÀM THUÊ CÁC CÔNG VIỆC TRONG CÁC HỘ GIA ĐÌNH, SẢN XUẤT SẢN PHẨM VẬT CHẤT VÀ DỊCH VỤ TỰ TIÊU DÙNG CỦA HỘ GIA ĐÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TỔ CHỨC VÀ CƠ QUAN QUỐC TẾ
Vui lòng chọn Doanh nghiệp Tư nhân Công ty TNHH Công ty Cổ phần Công ty Hợp danh Hợp tác xã Công ty Liên doanh Công ty 100% vốn nước ngoài Công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp Tổ chức kinh tế của tổ chức chính trị, xã hội Loại hình khác Chi nhánh Văn phòng đại diện Địa điểm kinh doanh
Vui lòng chọn Hàng hóa Xây lắp Tư vấn Phi tư vấn Hỗn hợp
Nếu bạn đã từng đến đền Cửa Ông thì sẽ biết đây là khu di tích có tuổi đời hơn 700 năm với kiến trúc độc đáo, cổ kính. Ngoài ra đền còn là không gian sinh hoạt cộng đồng, tâm linh được người dân địa phương vô cùng ưa thích. Hãy cùng MIA.vn khám phá những nét đặc sắc nhất nơi đây nhé.
Đền Cửa Ông là di tích cấp quốc gia đặc biệt nằm ở phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Đây vốn là nơi thờ phụng Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng (con thứ ba của Trần Hưng Đạo), người có công lớn trong việc trấn giữ vùng Đông Bắc. Ngoài ra đền còn thờ nhiều nhân vật nổi tiếng thời nhà Trần (Trần Quốc Tuấn, Trần Anh Tông, Trần Khánh Dư, Phạm Ngũ Lão, Yết Kiêu…) và cũng là địa điểm tổ chức lễ hội đền Cửa Ông hằng năm.
- Địa chỉ: Cửa Ông, Cẩm Phả, Quảng Ninh
Trước khi thờ Hưng Nhượng vương đền được gọi là Miếu Hoàng tiết chế, thờ Hoàng Cần, người địa phương có nhiều công đánh phá giặc cướp, được các triều vua phong “Khâm sai Đông Đạo Tiết chế”.
Xem thêm: Đảo Tuần Châu - Khám phá hòn ngọc chói sáng trên vịnh Hạ Long
Đền Cửa Ông nằm trên đồi khu 9A, phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Từ thành phố Hạ Long đi theo đường quốc lộ 18 về phía đông bắc khoảng 30km, tiếp tục rẽ phải vào khoảng 300 mét là tới đền Cửa Ông. Đây cũng là 1 trong 3 ngôi đền nổi tiếng nhất của tỉnh Quảng Ninh, nơi núi non, rừng già và biển cả “gặp gỡ” được thiên nhiên ưu ái ban tặng một vị trí đắc địa.
Cụ thể nếu di chuyển từ thủ đô Hà Nội bạn sẽ có 2 phương án sau đây:
- Xe khách: Bạn có thể đi theo tuyến Hà Nội – Cẩm Phả bằng xe khách với giá từ 80.000 - 300.000 đồng/chiều. Sau khi đến Cẩm Phả thì chúng ta tiếp tục thuê xe ôm hoặc taxi tới Đền Cửa Ông.
- Xe ô tô riêng hoặc xe máy (tổng quãng đường khoảng 200km): Từ trung tâm thủ độ bạn di chuyển theo đường Nguyễn Khoái, qua quốc lộ 1A tại Lĩnh Nam thì tiếp tục di chuyển lên quốc lộ 5B/đường Cao tốc 04, sau đó tiếp tục di chuyển lên quốc lộ 5B/đường Cao tốc 04 rồi men theo quốc lộ 10 và quốc lộ 18. Tới đường Lý Thường Kiệt - thành phố Cẩm Phả thì bạn chạy thẳng là đến đền.
Theo sử sách ghi chép lại thì đền Cửa Ông, Quảng Ninh đã được xây dựng và tồn tại hơn 700 năm, trải qua nhiều cuộc đại trùng tu trước khi xuất hiện với diện mạo như ngày nay. Khi dựng nên ngôi đền chỉ là một thảo am nhỏ, được làm từ tranh, tre, nứa... Tới khoảng năm 1907 – 1916 thì đền Cửa Ông được trùng tu tại. Năm 1916, khu di tích còn cho xây thêm đền Thượng, đền Trung, đền Hạ và chùa.
Những năm sau này ghi nhận đền tiếp tục được tu bổ và tôn tạo. Năm 2014 quy hoạch tổng thể của khu di tích đã được phê duyệt lên tới 18,125ha. Sau này đền Trung được xây dựng và hoàn công vào năm 2017.
Ban đầu đền chỉ thờ Đức Ông Trần Quốc Tảng, nhưng sau này khi dựng thêm các khu đền, chùa thì cho thờ tự thêm nhiều danh nhân. Có thể kể đến là:
- Đền Hạ: Gồm đền Mẫu và đền Trung Thiên Long Mẫu.
- Đền Trung: Thờ Khâm Sai Đông Đạo Tiết Chế Hoàng Cần và Sơn thần, Thủy thần.
- Đền Thượng: Gồm đền Thượng, đền Quan Chánh, đền Quan Châu, chùa và lăng mộ Trần Quốc Tảng.
- Đền Cặp Tiên: Thờ một vị tiểu thư - con gái Trần Quốc Tảng (còn gọi là “Cô bé Cửa Suốt”), quan Chánh, các vị nhân thần, Phật, Ngọc Hoàng, Nam Tào, Bắc Đẩu và Tiên Thiên Thánh Mẫu.
Đền Cửa Ông Quảng Ninh được nhiều người dân địa phương tin tưởng, biết đến và thường xuyên đi lễ nhiều nhất. Nơi đây thờ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng - người đã có công đánh đuổi quân xâm lược Nguyên Mông vào thế kỷ XIII. Dù đã trải qua nhiều thế kỷ nhưng các truyền thuyết linh thiêng, hào hùng về ngôi đền vẫn được truyền tụng cho những thế hệ sau.
Đền Cửa Ông thường được mệnh danh là đền có kiến trúc đẹp nhất Quảng Ninh, vừa độc đáo, huyền bí vừa hội tụ đủ các linh vật phong thủy: Tả thanh long, hữu bạch hổ, tiền chu trước và hậu huyền vũ. Đền được dựng lên từ các loại vật liệu như đá đúc, gạch Bát Tràng, ngói mũi đất nung, vữa hồ pha mật... Kiến trúc thì được trang trí chủ yếu theo các điển tích về tứ linh: Long, Ly, Quy, Phụng... Bên trong đền Cửa Ông sử dụng các loại gỗ chắc chắn và bền bỉ với thời gian như lim, trắc, gụ... Khung nhà thì được khắc phù điêu, câu đối cùng các hoa văn sơn son, thếp vàng lộng lẫy.
Vì có lịch sử hàng trăm năm nên đền Cửa Ông vẫn chứa đựng và lưu giữ được trong mình nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, đóng góp lớn trong sự nghiệp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, gắn kết cộng đồng và phát triển văn hóa tâm linh. Từ lâu nơi đây đã trở thành một điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng và đời sống tâm linh của người bản địa. Bên cạnh chùa Yên Tử hay chùa Trình, chùa Hồ Thiên - Đông Triều thì đền Cửa Ông cũng là một địa điểm tham quan du lịch hấp dẫn du khách không kém ở Quảng Ninh.
Từ thế kỷ XIX lễ hội đền Cửa Ông đã được biết đến là ngày hội có quy mô tổ chức lớn. Bạn có thể ghé thăm ngôi đền này vào 3 tháng đầu năm và trải nghiệm liên tiếp các sự kiện hấp dẫn như:
- Lễ hội Đền Cửa Ông chính: Diễn ra từ ngày 2/1 âm lịch đến hết tháng 3 âm lịch.
- Lễ Cầu siêu, Lễ xin ở cửa Đền và dâng hương rước Đức Ông: Có 2 phần chính là phần tế lễ và rước kiệu bài vị Trần Quốc Tảng.
- Hội rước Đức Ông hồi cung an vị: Diễn ra tới hết tháng 3 âm lịch, vào dịp này bạn sẽ có cơ hội tham gia nhiều trò chơi dân gian như bịt mắt đánh trống, gẩy gậy, kéo co, tổ tôm điếm, nấu cơm, têm trầu...
Để tham quan cũng như tận hưởng chuyến hành trình khám phá đền Cửa Ông trọn vẹn bạn nên lựa chọn nơi ở cũng như nắm rõ một số lưu ý trước khi khởi hành.
Đền Cửa Ông Quảng Ninh luôn mở cửa chào đón người địa phương và cả du khách trong ngoài nước tới tham quan, lễ bái. Dù là vào đêm giao thừa, đền vẫn mở cửa để mọi người tới thăm. Tuy nhiên thời điểm được mọi người đánh giá ghé tham quan thích hợp nhất chính là đầu năm mới vì lúc này thời tiết mát mẻ, dễ chịu, ít mưa. Hơn nữa đây cũng là lúc diễn ra loạt các lễ hội đặc sắc như trên đã nêu.
Khu di tích đền Cửa Ông bao gồm cả đền và chùa nên nếu đi dâng hương đầy đủ các ban thì bạn nên sắm cả lễ chay, lễ mặn và lễ đồ sống. Đồ lễ chuẩn bị có thể chọn là: Lễ chay (hương, hoa, bánh kẹo, hoa quả, tiền vàng mã - đều mua theo số lẻ); lễ mặn dùng ở ban Công Đồng (gà, thịt lợn, giò, chả... nấu chín và bày biện cẩn thận); lễ đồ sống (muối, gạo, trứng sống và vàng mã).
Đi lễ chủ yếu là dựa vào lòng thành, hơn nữa lượng khách ghé đền Cửa Ông cũng khá đông nên chúng ta phải hạn chế đốt vàng mã. Chuẩn bị lễ dâng cũng không phải quá cầu kỳ để tránh lãng phí. Bạn không nên đặt tiền lẻ mà thay vào đó là bỏ tiền vào hòm công đức sẽ không ảnh hưởng mỹ quan.
- Ăn mặc trang trọng, kín đáo phù hợp với chốn linh thiêng.
- Đi đứng nhẹ nhàng, không nói chuyện quá lớn ảnh hưởng tới không khí trang nghiêm nơi đây.
- Không tùy ý đụng chạm tránh gây hư hại di tích.
Có thể nói đền Cửa Ông là chốn bình yên hàng đầu mà du khách, nhất là du khách đến tham quan vịnh Hạ Long, Quảng Ninh muốn ghé thăm một lần.
